หนึ่งในปัญหาผิวหนังที่แม้จะไม่ใช่เรื่องใหญ่ แต่ก็ทำให้รู้สึกกวนใจไม่น้อย คือ ปัญหาขนคุดที่ทำให้ผิวกลายเป็นปุ่มขนาดเล็กและเมื่อเกิดการอักเสบใต้ผิวหนัง อาจกลายเป็นตุ่มคล้ายสิวที่มีหนองอยู่ภายใน แต่สำหรับผิวที่ไม่มีหนองอาจกลายเป็นผิวที่มีตุ่มปูดขึ้นมาจำนวนมาก หรือที่คนไทยมักเรียกกันว่าผิวหนังไก่ โดยจะเกิดจากเซลล์ผิวที่ตายแล้วเข้าไปอยู่ภายในรูขุมขนจำนวนมาก พร้อมแสดงออกถึงการอุดตันด้วยทั้งสีแดงและสีน้ำตาล ซึ่งทำให้เกิดปัญหาผิวหลากหลายด้านเลยทีเดียว
ขนคุดคืออะไร? สร้างปัญหาได้มากแค่ไหน?
ปัญหาขนคุด หรือ Keratosis Pilaris จะมีลักษณะเป็นตุ่มปูดขึ้นมาบริเวณของรูขุมขน เนื่องมาจากเซลล์ผิวที่ตายแล้วไม่หลุดออกไป แต่กลับเข้าไปอยู่แทนที่ภายในรูขุมขนจึงดันให้ผิวหนังนูนขึ้นมา พร้อมการแสดงออกถึงสีของผิวบริเวณขนคุดที่ผิดเพี้ยน โดยจะมีทั้งสีดำ, สีน้ำตาล และสีแดง ทั้งยังอาจเกิดอาการระคายเคืองและกลายเป็นการอักเสบที่ดันขึ้นจนมีหนองอยู่ภายในอีกด้วย ส่วนมากแล้วจะเกิดในสตรีช่วงระหว่างการตั้งครรภ์, ผู้ที่มีปัญหาผิวแห้งหรือผิวแพ้ง่าย รวมไปถึงผู้ที่ชอบการถอนขนหรือการโกนขนช่วงผิวแห้งบ่อยครั้ง ส่วนบริเวณที่มักจะเกิดขนคุดได้มากที่สุด คือ ช่วงบริเวณแขน, ผิวใต้วงแขนหรือรักแร้, บริเวณขา หรือแม้แต่บริเวณใบหน้า ก็สามารถเกิดขนคุดได้เช่นเดียวกัน
สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาขนคุด
สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาขนคุดได้มากที่สุด คือ สภาพผิวที่มีความแห้งมากผิดปกติ หรือเป็นผิวที่มีความอ่อนโยน บอบบาง จึงทำให้เกิดปัญหาเรื่องการสร้างสารกระตุ้นขึ้นมาปกป้องผิว โดยสารเคราตินจะมาในรูปแบบของโปรตีนที่อยู่ภายในรูขุมขน เมื่อผิวอ่อนแอลงจึงทำให้ร่างกายผลิตเคราตินขึ้นมาเพื่อปกป้องผิว แต่กลับกลายเป็นการผลิตออกมาจำนวนมากเกินไป จึงทำให้เกิดการอุดตันและกลายเป็นผิวแบบหนังไก่หรือขนคุดขึ้นได้ง่าย เนื่องมาจากสารกระตุ้นจะเข้าไปปิดกั้นรูขุมขน ไม่ให้เกิดการเจริญเติบโตได้
นอกจากนี้ยังเกิดจากปัญหาของเซลล์ผิวที่ตายแล้ว ไม่ยอมหลุดลอกออก แต่กลับกลายเป็นการเข้าไปสะสมอยู่ภายในรูขุมขนแทน จึงทำให้การเจริญเติบโตของรูขุมขนและเส้นขนไม่เป็นไปตามปกติ พร้อมกลายเป็นตุ่มที่มีลักษณะคล้ายผิวหนังไก่ขึ้นมาเป็นจำนวนมากแทน นอกจากนี้ยังเกิดได้จากสาเหตุโรคผิวหนังที่มาจากพันธุกรรม, ผู้ที่มีปัญหาภูมิแพ้ผิวหนัง และผู้ที่มีปัญหาผิวอักเสบง่ายกว่าคนทั่วไป แต่สำหรับผู้ที่มีปัญหาขนคดจากพันธุกรรม จะดีขึ้นและหายได้เองตามธรรมชาติในช่วงวัย 30 ปีขึ้นไป
อาการของขนคุด
การเกิดปัญหาขนคุดสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา จึงยากที่จะรู้ว่าจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ แต่จะสังเกตได้ง่าย ๆ คือ ก่อนหน้าที่จะเกิดปัญหาขนคุดอาจจะเกิดสภาพผิวที่มีความแห้งผิดปกติ พร้อมอาการเจ็บบริเวณเส้นขนหรือรูขุมขนที่จะเกิดขนคุด จากนั้นไม่นานจะกลายเป็นตุ่มที่ดันผิวขึ้นมานูนอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งถ้าลองใช้เข็มหรือของแหลมคมแกะบริเวณตุ่มของขนคุดออกมา จะพบกับเส้นขนขนาดเล็กที่หงิกงออยู่ภายใน จึงเป็นที่มาของคำว่าขนคุด
โดยตุ่มของขนคุดจะเกิดขึ้นได้มากบริเวณที่มีรูขุมขนและเส้นขนจำนวนมาก ซึ่งอาการที่ถือว่าเกี่ยวข้องกับการเป็นขนคุดที่จะสามารถเตือนคุณได้ว่าปัญหานี้อาจเกิดขึ้นได้ในอีกไม่ช้า คือ
- ผิวมีความหยาบกร้านหรือเมื่อใช้มือลูบบริเวณผิว แล้วเริ่มเกิดเป็นตุ่มขนาดเล็ก
- บริเวณรูขุมขนมีสีที่ผิดเพี้ยนไปจากเดิม และสีจะต่างจากสีผิวปกติ
- เริ่มเกิดอาการระคายเคือง อาการคัน และอาการเจ็บเล็กน้อยบริเวณผิวที่มีรูขุมขน
- รอบรูขุมขนจะเกิดเป็นตุ่มสีแดงหรือสีชมพูอ่อน
การรักษาขนคุดจะสามารถใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีความฉุกเฉิน เพื่อลดอาการคัน ลดอาการระคายเคือง และไม่ทำให้ผิวแห้งจนเกิดขนคุดได้ พร้อมการใช้สกินแคร์ที่ช่วยขจัดเซลล์ผิวที่ตายแล้วออกจากผิวอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ยังสามารถใช้สกินแคร์ที่มีส่วนผสมของกรดแลคติกและยูเรีย เพื่อการสลายเซลล์ผิวให้หลุดออกง่ายมากขึ้น พร้อมทำให้ผิวมีความนุ่มมากกว่าเดิม นอกจากนี้ยังใช้วิธีการกรอผิวด้วยผลึกแร่, การขัดผิวด้วยสูตรเข้มข้น หรือการผลัดเซลล์ผิวจากกรดธรรมชาติและการใช้ครีมที่มีเรตินอลร่วมด้วย